Neurodiversiteit is een term die is bedoeld om de variaties van het menselijk brein aan te duiden. Hoog sensitiviteit is een van de breinvariaties. Zoals ook hoogbegaafdheid, ADHD, autisme, dyslexie, dyscalculie.
Van al deze verschillende breinen worden vaak de negatieve kanten belicht. Terwijl de talenten die hiermee gepaard gaan daardoor worden ondergesneeuwd.
Ongelofelijk jammer omdat deze talenten vaak uitzonderlijk zijn en als ze op de juiste manier wordt ingezet, als een katalysator kunnen werken om te excelleren voor de organisatie.
In een organisatie werken veel verschillende soorten mensen. De ene medewerker kan niet zonder deadlines terwijl de ander daar enorm ongelukkig van wordt. Weer een ander houdt van de details, terwijl een andere collega juist op hoofdlijnen werkt.
Regelmatig wordt het als lastig of irritant ervaren als er andere invalshoeken tijdens een meeting op tafel komen. Terwijl er juist met een diversiteit aan medewerkers en invalshoeken, vaak veel betere resultaten worden behaald dan met homogene teams.
Saskia Schepers (oa Ahold, ABN AMRO, DE) schrijft over neurodiversiteit in haar boek "Als alle breinen werken".
Schepers licht toe hoe alle breinen deel uitmaken van het grotere geheel en je eigenlijk zonder die verschillende kwaliteiten niet volledig bent als team of organisatie. En juist daarom is ruimte voor (neuro)diversiteit op het werk goed voor iedereen.
Zij geeft als voorbeeld een bos bloemen. Een roos is geen tulp met een stoornis. Het is een andere bloem. Met andere eigenschappen, kwaliteiten en schoonheid. En zo versterken de diverse soorten bloemen elkaar juist in een bos bloemen. Anders zijn of denken is niet raar maar juist erg nodig. Anders denken zijn de uitvinders, de creatievelingen, out of the box denkers en criticasters. Zoals bijvoorbeeld te lezen is in de Volkskrant in een interview met Thomas van Luyn.
Door iedereen de ruimte te geven vooral zich zelf te kunnen zijn, komen talenten tot bloei. En als alle talenten elkaar aanvullen is dat goed voor zowel de medewerkers als de organisatie.
Opvallende talenten of eigenschappen worden spikes genoemd. Bij neurodivergenten zijn deze spikes groter/ extremer, waarbij iedereen een eigen spiky-profile heeft.
Spikes kunnen zowel naar boven uitschieten (in talenten) als naar beneden (minder sterke kanten). Veel voorkomende spikes naar boven zijn bijvoorbeeld: sensitief, oog voor detail, systematisch, creatief, hyperfocus, verbanden leggen, out of the box, empathie. En spikes naar beneden kunnen zijn; snel verveeld, onnavolgbaar, impulsief, ongeorganiseerd, direct, inflexibel, sociaal onhandig, prikkel en stressgevoelig.
Mooie voorbeelden hiervan zijn te lezen in het artikel uit de NRC; De toekomst is aan neurodivergente mensen. ‘Stuur in godsnaam een paar dyslectici naar Schiphol’.
Er wordt bij neurodivergentie daarom niet gesproken over tekortkomingen, maar over de kwaliteiten en bijzondere talenten die deze breinen met zich meebrengen. Waar, als er ook rekening gehouden kan worden met de minder sterke kanten, deze talenten zich verder kunnen ontwikkelen en zo een enorme kracht voor de organisatie kunnen zijn.
En eigenlijk geldt dat natuurlijk voor alle medewerkers. Want ook al wordt er gezegd dat 20 % neurodivergent is, denk ik dat dat percentage veel hoger ligt en dat we eigenlijk allemaal op de een of andere manier enkele spikes om hoog hebben en enkele omlaag. Al is bewezen dat bij neurotypische breinen, ofwel de meer gangbare breinen, meer filters zijn ingebouwd en de uitschieters beide kanten op minder extreem zijn.
Diversiteit van medewerkers gaat dus verder dan kleuren of etiketten. Het gaat over de diversiteit van de werking van verschillende breinen en talenten en hoe deze optimaal in te kunnen zetten. Het is in het belang van zowel de medewerker als de leidinggevende te begrijpen wat de medewerker nodig heeft (en wat niet) om te kunnen excelleren in zijn of haar functie. En hoe, als alle talenten elkaar aanvullen, een hele afdeling of hele organisatie kan excelleren. It takes one to know one, lees hier mijn eigen ervaring.
Een mooi simpel voorbeeld van ieder zijn talent laten gebruiken in de praktijk beschrijf ik in het stukje "het IKEA-dag effect" in het Ronald McDonald Huis Utrecht.