Sensitiviteit en HSP

Gepubliceerd op 18 juni 2025 om 14:43

Steeds meer mensen melden zich met stressklachten bij huisartsen, psychologen en coaches. Ook op een steeds jongere leeftijd. Daar zijn vele oorzaken voor zoals:  

  • werkdruk;
  • werk cultuur;
  • persoonlijke omstandigheden;
  • hoge verwachtingen van de buitenwereld;
  • hoge verwachtingen van zichzelf.

Of een combinatie van deze factoren. Toch lijken sommige mensen hier (uiteindelijk) gevoeliger voor te zijn dan anderen. Vaak zijn dit ook juist de heel gemotiveerde, creatieve, verantwoordelijke en hardwerkende mensen die hier meer last van ervaren.

De kracht van sensitiviteit

In mijn praktijk ontmoet ik regelmatig mensen met een bore- of burn-out of die daar tegenaan zitten. Vaak blijken zij uiteindelijk ook hele sensitieve medewerkers. Zij voelen als eerste de sfeer, druk of spanning op de afdeling en proberen daar, vaak onbewust, zoveel mogelijk aan te doen. Sensitieve medewerkers zijn een zegen voor de organisatie. 

Deze medewerkers; kunnen goed luisteren, denken veel stappen vooruit, nemen vaak de kleinste nuances waar, hebben oog voor het grote geheel en kunnen goed out of the box denken. Daarnaast zijn zij zorgvuldig, creatief en oplossingsgericht, veerkrachtig, zorgzaam, Empathisch en verantwoordelijk.

Misschien herken je jezelf of een bekende hierin? Dan herken je waarschijnlijk ook onderstaande kenmerken.

 

Sensitieve medewerkers, ook wel hoogsensitieve personen (HSP) genoemd, zijn mensen die een verhoogde gevoeligheid hebben voor prikkels uit hun omgeving. Dit kan zowel een uitdaging als een voordeel zijn op de werkvloer. Hier zijn enkele belangrijke aspecten van sensitieve medewerkers:

Kenmerken van Sensitieve Medewerkers

  • Diepe verwerking van informatie: Sensitieve medewerkers hebben de neiging om informatie diepgaand te verwerken. Ze denken vaak langer na over dingen en kunnen daardoor tot diepere inzichten komen.

  • Sterke emotionele reacties: Ze ervaren emoties intenser, zowel positieve als negatieve. Dit maakt hen zeer empathisch, maar ook vatbaarder voor stress.

  • Hoge gevoeligheid voor prikkels: Sensitieve medewerkers kunnen snel overprikkeld raken door geluid, licht, drukte of andere omgevingsfactoren.

  • Sterke intuïtie: Ze hebben vaak een goed ontwikkelde intuïtie en kunnen subtiele signalen en nuances oppikken die anderen misschien missen.

  • Creativiteit en innovatie: Door hun diepgaande verwerking en 'het grotere geheel kunnen overzien' kunnen sensitieve medewerkers vaak creatieve en innovatieve oplossingen bedenken.

 

Voordelen

  • Empathie en samenwerking: Het vermogen om zich in anderen in te leven maakt hen uitstekende teamspelers en leiders die goed kunnen inspelen op de behoeften van collega's.

  • Detailgerichtheid: Sensitieve medewerkers hebben vaak oog voor detail en kunnen fouten of problemen opmerken die anderen over het hoofd zien.

  • Probleemoplossend vermogen: Diepgaande verwerking en denkproces stelt hen in staat om complexe problemen te analyseren en op te lossen.

  • Creativiteit: Gevoeligheid en intuïtie dragen bij aan hun vermogen om buiten de gebaande paden te denken en innovatieve ideeën te genereren.

 

Uitdagingen 

  • Stress en overprikkeling: Door hun hoge gevoeligheid kunnen sensitieve medewerkers sneller gestrest of overprikkeld raken, wat hun welzijn en prestaties kan beïnvloeden.

  • Perfectionisme: Hun oog voor detail kan soms leiden tot perfectionisme, wat stress en uitstelgedrag kan veroorzaken.

  • Grenzen stellen: Sensitieve medewerkers kunnen moeite hebben met het stellen van grenzen, zowel op het werk als in persoonlijke relaties, wat kan leiden tot overbelasting.

Ondersteuning 

  • Creëer een rustige werkomgeving: Zorg dat er ook werkplekken zijn met minimale afleiding en prikkels, zoals rustige ruimtes of flexibele werkplekken.

  • Bevorder open communicatie: Moedig (sensitieve) medewerkers aan om hun behoeften en grenzen te communiceren en zorg voor een ondersteunende en begripvolle werkomgeving.

  • Bied flexibiliteit: Flexibele werktijden en de mogelijkheid om thuis te werken kunnen (sensitieve) medewerkers helpen om hun energie beter te beheren.

  • Stimuleer zelfzorg: Moedig (sensitieve) medewerkers aan om goed voor zichzelf te zorgen, bijvoorbeeld door regelmatige pauzes te nemen, te mediteren of andere ontspanningstechnieken te gebruiken.

Door (sensitieve) medewerkers te ondersteunen en hun unieke kwaliteiten te waarderen, kunnen organisaties profiteren van hun empathie, creativiteit en probleemoplossend vermogen.

 

Sensitieve medewerkers zetten zich vaak voor meer dan 100% in omdat zij zich juist verantwoordelijk voelen, het grotere geheel en de eventuele valkuilen zien, sfeergevoelig zijn en graag iedereen aan boord willen houden.  

Daar staat tegenover dat zij zichzelf daarbij regelmatig (vaak onbewust) voorbijlopen, op de tweede plaats zetten.  Helaas wordt dit niet altijd gezien of gewaardeerd. En als zij dan niet gehoord of gezien worden voor al hun werk, inzet of ervaring ligt demotivatie op de loer. Wat kan uitmonden in bore- of burn-out.

Bewustwording

Doormiddel van coaching kunnen talenten worden ontdekt en versterkt. Ook wordt er gekeken waar er op moet letten om in je kracht te blijven. Zo kan je optimaal inzetten en gebruik gaan maken van talenten. Dit is voor iedere medewerker, maar vooral voor de sensitieve medewerkers belangrijk. Want als je met je talenten werkt, kom je in een flow en gaat werken als vanzelf. Dan kost het werken geen energie maar geeft het energie.

 

Neurodiversiteit is een term die is bedoeld om de variaties van het menselijk brein aan te duiden. Hoog sensitiviteit is een van de breinvariaties. Lees hier meer over Neurodiversiteit.